Vermoeiing

Het breken of scheuren van materiaal door het toepassen van langdurige en wisselende belastingen staat bekend onder de term vermoeiing (eng. fatigue). Belangrijk kenmerk van dit verschijnsel is dat het al optreed bij spanningen in het materiaal die ver onder de maximale breuk- of vloeispanning blijven.

De Duitse ingenieur August Wöhler heeft het verschijnsel vermoeiing onderzocht. Deze spoorwegmedewerker ontdekte dat onderdelen, zoals treinwielen, door repeterend wisselende belastingen eerder bezweken dan verwacht was. Aan de hand van zijn onderzoek zijn er grafieken opgesteld van diverse materiaalsoorten. Deze grafieken laten het verband tussen repeterend wisselende materiaalspanning en breuk zien. De grafieken staan bekend onder de naam Wöhlerkrommen (of vermoeiingskrommen).

De grens waarop een materiaal kan bezwijken aan vermoeiing (de vermoeiingsgrens) is niet alleen afhankelijk van de spanning in het materiaal en de wisselingen daarvan. Het bewerken van materialen met bijvoorbeeld een verspanende bewerking maken het materiaal gevoeliger voor vermoeiing, de vermoeiingsgrens daalt dan.