Gatscharnieren

Gatscharnieren of materiaalscharnieren worden veel toegepast in mechanismen waar nauwkeurige, spelingsvrije bewegingen gewenst zijn. Door de beperkingen van het gatscharnier gaat het hier veelal om kleinere hoekverdraaingen. De maximale hoekverdraaing van een gatscharnier wordt bepaald door de toelaatbare spanning van het gebruikte materiaal. Voor grotere hoekverdraaingen zijn er alternatieve materiaalscharnieren, bijvoorbeeld een kruisveerscharnier.

Elastische vervorming

Het gatscharnier is vervaardigd uit een enkel stuk materiaal. De beweging in het scharnier is mogelijk door vervorming van het materiaal. In de meeste gevallen wordt het ontwerp zo gemaakt dat de spanningen in het elastische gebied van het materiaal blijven. Bij mechanieken die voor één of enkele bewegingen zijn ontworpen wordt het scharnier ook wel eens plastisch vervormd. Een gedeelte van de vervorming is dan permanent.

Spelingsvrij en zonder wrijving

Een heel groot voordeel van een gatscharnier is dat deze geen last heeft van speling of wrijving. Doordat er geen wrijving in het mechaniek zit zal er geen hysterese of hysteresis (Grieks) optreden. Samen met het gebrek aan speling zorgen deze voordelen voor een ideaal bewegingsmechaniek dat met grote herhaalnauwkeurigheid kan functioneren.

Gatscharnier calculator

Met de calculator is het mogelijk om de eigenschappen van specifiek gatscharnier te berekenen. Zo kun je aan de hand van het torsiemoment de hoekverdraaiing berekenen bij een bepaalde kracht.


t h D